همه چیز درباره آسانسورها (قسمت دوم)

ما در مقاله قبلی سعی بر این داشتیم که به نکات مهم آسانسور در محیط بیرونی و فضایی که آسانسور در آن، قرار میگیرد را به شما بیان کنیم، در ادامه کارشناسان فروشگاه لوازم آسانسور هایت لیفت سعی بر این داشتند که به بخش فنی این موضوع بپردازند.

موتور آسانسور

در آسانسورها موتورهای مختلفی وجود دارد که یکی از آن ها موتورهای محرک است. از جمله این موتورهای محرک می توان به موتور گیربکس یا گیرلس اشاره نمود. در واقع مسئولیت حرکت و توقف آرام آُسانسور بر عهده همین موتورها است و از آن ها به منظور تامین سرعت های تند و کند استفاده می شود.

انتخاب ریل آسانسور,ترمز آسانسور,چاله آسانسور

موتورگیربکس های متنوعی از برندهای مختلف در بازار وجود دارند که از رایج ترین آن ها می توان به موتور الکمپ ساخت ایتالیا، موتور آلبروتوساسی ساخت ایتالیا، مونتاناری ساخت ایتالیا، تورین ساخت چین، شیندلر ساخت اسپانیا، سیکور ساخت ایتالیا، تیسن ساخت آلمان و … اشاره نمود. بهترین موتور گیربکس های موجود در بازار متعلق به کشور ایتالیا هستند.

موتور الکتریکی 3 فاز یک یا دو ساعته نوعی دیگر از موتورها است که درآسانسورها مورد استفاده قرار می گیرد. این موتورها دارای قدرتی بالغ بر3.5 کیلووات هستند. در گذشته از موتورهای DC نیز در طراحی آسانسورها استفاده می کردند اما امروزه به ندرت از آن ها استفاده می شود.

ترمز آسانسور

یکی دیگر از نکات مهم آسانسور که باید به آن توجه ویژه نمود ترمز آسانسور است. به منظور تامین امنیت آسانسور باید طراحی سیستم ترمز آن به صورت کاملا اصولی و دقیق انجام گیرد. سیستم ترمز بر روی موتور آسانسور نصب می گردد و متشکل از سیم پیچ، بازو، هسته فلزی متحرک، لنت ترمز و … است. نوع و ولتاژ ترمزها با توجه به آسانسورها متفاوت می باشد. از ولتاژهای DC و AC معمولا در آسانسورهای 60-380 ولت استفاده می شود. در این میان استفاده از ولتاژ DC180 رایج تر از سایر ولتاژ ها است. بر روی پلاک هر ترمزی نوع ولتاژ و اندازه آن درج شده است.

سیستم توقف مکانیکی

از مهم ترین بخش های آسانسور که تاثیر مستقیمی در میزان امنیت آن دارد سیستم توقف مکانیکی است و متشکل از ترمز اضطراری یا پاراشوت وگاورنر یا کنترل کننده مکانیکی سرعت می باشد. نوع گاورنر مصرفی با توجه به سفارش مشتری، سرعت مورد نیاز و شرایط مورد استفاده  تعیین می گردد. هنگامی که کابین به صورت عمودی حرکت به سمت بالا یا پایین دارد گاورنر فعال است و در صورتی که سرعت بیش از حد تعیین شده افزایش یابد به مقابله با آن می پردازد.

پاراشوت ها به طور کلی به دو دسته پاراشوت لحظه ای و پاراشوت تدریجی تقسیم بندی می شوند. در آسانسورهایی که سرعت آن ها حداکثر 0.6متر بر ثانیه باشد از پاراشوت های لحظه ای استفاده می گردد و در صورتی که سرعت آسانسوراز 0.6 متر بر ثانیه باشد  در سیستم توقف مکانیکی آن از پاراشوتهای تدریجی قرار می دهند.

اگر سرعت حرکت کابین به دلیل هر مشکلی بیشتر از سرعت نامی آسانسور شود سیستم فرماندهی مکانیکی موجود در آسانسور یک فرمان مکانیکی از طریق سیم بکسل در گاورنر به پاراشوت که بر یوک کابین مستقر است ارسال می کند و موجب می شود که کابین متوقف گردد و مانع از بروز خسارات جانی و مالی می شود.

به بیانی دیگر می توان گفت هر گاه در حرکت عمودی بالابر به سمت پایین  سرعت حرکت چرخ قرقره فراتر از حد مجاز باشد و آسانسور در حالت سقوط باشد خاصیت گریز از مرکز موجب باز شدن لنگرها می شود. با باز شدن لنگرها آن ها به چرخ دنده های ثابت گیر می کنند و حرکت قرقره متوقف می گردد. در انتها از طریق بکسل توقف قرقره به پاراشوت انتقال می یابد و آسانسور متوقف خواهد شد.

شستی های احضارطبقات

به منظور دریافت فرمان از مسافران در آسانسورها از شستی های احضار طبقات استفاده می کنند. شستی این فرمان ها را دریافت می کند و آن را به تابلو فرمان انتقال می دهد. شستی ها  و نصب آن ها از نکات مهم آسانسور هستند که باید به آن ها توجه ویژه ای نمود. شستی های مورد استفاده در آسانسورها دارای شکل، رنگ و جنس های مختلفی هستند، از این رو تاثیر بسزایی در زیبایی آسانسور دارند. بدنه شستی های معمولا از جنس فولاد زنگ نزن، برنز، آلومینیوم با پوشش آندایز رنگی، آلومینیوم با رنگ کوره ای و .. هستند. در ساخت شستی ها نیز همانند سایر بخش های آسانسور نکات ایمنی رعایت می شود. شستی ها باید دارای ولتاژ 24 ولت باشند. نشانگر جهت نیز که در شستی ها  وجود دارد معمولا به صورت ثابت  یا LED و متحرک یا Dot Matrix هستند.

سیم بکسل

سیم بکسل یا طناب فولادی در سیستم های کشش و برخی از سیستم های هیدرولیک مورد استفاده قرار می گیرد. بکسل ها نیز انواع مختلفی دارند و در آسانسورها معمولا از بکسل های دارای هسته کنفی استفاده می کنند. با توجه به کاربرد آسانسور تعداد سیم بکسل هایی که در آن استفاده می شود متفاوت است. از عوامل تاثیر گذار بر تعداد سیم ها می توان به اندازه و وزن کابین اشاره نمود. در کابین ها معمولا 2،3،4،5 و یا تعداد بیشتری سیم به کار می رود. به میزانی که اصطحکاک میان فلکه موتور و سیم بکسل بیشتر باشد به سیم های بیشتری نیاز می باشد. علت این امر ممانعت از سرخوردگی در سیم ها و جلوگیری از سرخوردگی در فلکه موتور می باشد.

ریل راهنما,سیستم توقف مکانیکی,سیم بکسل

ریل راهنما

از دیگر قسمت های مهم آسانسورها می توان به ریل راهنما اشاره نمود که در سیستم محرک کششی مسیر حرکت کابین و وزنه تعادل را ثابت نگه می دارد. در واقع ریل راهنما موجب هدایت حرکت کابین  و وزنه تعادل می شود و معمولا از جنس فولاد و به شکل T هستند. با توجه به محاسبات ریل های راهنما را در ارتفاعات مشخصی نصب می کنند.برای متصل نمودن ریل های راهنما به اسکلت چاه از قطعه ای به نام براکت استفاده می شود. ریل های راهنما ضمن تثبیت مسیر حرکت به عنوان تکیه گاه پاراشوت نیز عمل می کنند و نیروهای حاصل از آن را تحمل می نمایند، از این رو تاثیر بسزایی در تامین امنیت آسانسور دارند.

بنابراین می توان گفت استفاده از ریل راهنما در آسانسور بسیار اهمیت دارد زیرا از نوسانات کابین جلوگیری می کند. نیروهایی که به کابین وارد می شود موجب ایجاد نوسان در آن می گردد. از طرفی ریل راهنما موجب هدایت کابین و وزن تعادل در زمان حرکت عمودی بالابر و کاهش دادن حرکات افقی آن می گردد. رعایت نکات ایمنی در طراحی ریل راهنما بسیار اهمیت دارد، زیرا تنها در صورتی ریل راهنما می تواند کارایی لازم را داشته باشد که ساخت آن به درستی صورت گیرد. کابین و وزنه تعادل باید با استفاده از دو ریل راهنمای صلب هدایت شوند.

استحکام میان براکت ها و ریل راهنما نیزمهم است، زیرا اگر به اندازه کافی محکم نباشد انقباض بتن ها در ساختمان تاثیر نامطلوبی بر کار آسانسور می گذارد. هنگامی که اتصالات به درستی نصب شده باشند خود به خود اثرات مخرب حاصل از آن ها با استفاده از تنظیماتی به سادگی جبران می گردد. از دیگر نکات مهم آسانسور می توان به پرهیز از جوشکاری ریل ها به براکت ها یا ساختمان و جوشکاری آن ها به یکدیگر اشاره نمود.

ضربه گیرهای چاله آسانسور

در طراحی ساختار آسانسورها ضربه گیرهای چاله آسانسور از اهمیت خاصی برخورداراند و به منظور ایجاد فضای جان پناه در زیر چاله و بالای چاه ساخته می شوند. از دیگر دلایل اهمیت آن ها می توان به این موضوع اشاره نمود که در مواقعی سیستم های امنیتی و سایر وسایل موجود در آسانسور کارنکنند مانع از ادامه حرکت کابین می گردد. البته طراحی ضربه گیرها نیز دارای اصول خاصی است و باید به نحوی باشد که ضمن متوقف ساختن حرکت آسانسور خود ضربه شدیدی به کابین وارد نکنند و موجب خطر افتادن جان مسافران نشود. به عبارتی ضربه گیر باید قادر باشد که انرژی جنبشی کابین در لحظه اصابت را به حرارت تبدیل نماید. ضربه گیرها در حالت کلی به دو دسته مستهلک کننده انرژی و جمع کننده انرژی تقسیم بندی می شوند.

هر یک از این ضربه گیرها دارای انواع مختلفی هستند. ضربه گیرهای پلی اورتان و ضربه گیرهای فنری از انواع ضربه گیرهای جمع کننده هستند. از مهم ترین ویژگی ضربه گیرهای پلی اورتان می توان به داشتن سرعت اسمی پایین اشاره نمود. ضربه گیرهای فنری معمولا به صورت یک فنر مارپیچ با مقطع مربع یا گرد هستند که بازدارندگی فزاینده ای دارند. ضربه گیرهای روغنی یا هیدرولیک نیز نمونه ای از ضربه گیرهای مستهلک کننده انرژی هستند.

وزنه تعادل

از دیگر اجزای آسانسور می توان به وزنه تعادل اشاره نمود که به منظور برقراری تعادل در آسانسورهای کششی مورد استفاده قرار می گیرند. در واقع وزنه های تعادل موجب خنثی سازی بخشی از وزن کابین و مسافر می شوند. وزنه تعادل نوعی فریم فلزی است که وزنه هایی معادل با وزن کابین به اضافه نصف ظرفیت کابین در آن وجود دارد. این وزنه ها معمولا چدنی هستند و با استفاده از طناب فولادی  و قرقره بندی به کابین متصل می گردند. مسیر حرکت وزنه تعادل نیزمثل کابین توسط ریل راهنما ثابت می شود.

فریم فلزی باید به نحوی باشد که وزنه ها به خوبی در آن قرار گیرند و در اثر ضربات احتمالی و نیروهای اعمالی نشکند و همچنین فریم باید به صورتی باشد که اطمینان حاصل نمود وزنه ها از آن خارج نخواهند شد. فریم وزنه را در حفاظ های فلزی قرار می دهند تا در صورت شکستن کفشک های وزنه فریم از ریل وزنه خارج نگردد.

تابلو فرمان آسانسور

کنترل عملکرد آسانسور بر عهده تابلو فرمان آسانسور است و می توان گفت تابلو فرمان مرکز پردازش سیستم در آسانسور محسوب می شود. تمامی دستورها از مدار فرمان به موتور منتقل می شوند، از این رو عملکرد تمامی بخش های آسانسور وابسته به تابلو فرمان می باشد. امروزه معمولا از دو سیستم کنترل میکروپروسسور دو سرعته یا تری وی اف استفاده می کنند که از امکانات آن ها می توان به اعلام خرابی، توقف در طبقه مورد نظر، شمارش تعداد سفر و … اشاره نمود.

این سیستم اطلاعات را از بخش هایی مثل کلید های ایمنی، شستی های احضار طبقات، سیستم شناسایی چاه و …دریافت می نماید و با توجه به این اطلاعات سیستم مقصد مد نظر مسافر و … را شناسایی می کند. سپس با در نظر گرفتن اولویت در پاسخ به اطلاعات دستورات را به بخش درایو تغذیه  برق موتور منتقل می کند تا فرمان توقف یا حرکت آسانسور اجرا شود.

جمع بندی

در این مقاله به همه چیز در مورد آسانسورها اشاره کردیم و به معرفی  مهم ترین بخش ها و ویژگی های بهترین آسانسورها پرداختیم. علاوه بر این مراحل نصب آسانسور را نیز تشریح کردیم. با توجه به مطالب ذکر شده آسانسور در واقع اتاقک متحرکی است که دارای حرکت عمودی به سمت بالا یا پایین می باشد و به منظور جابجایی بار و مسافر مورد استفاده قرار می گیرد. در شرایط زندگی امروزه آسانسور می تواند نقش مهمی در تسهیل جابجایی افراد و کالاها داشته باشد.

نظرات برای این پست بسته شده است.