تاریخچه آسانسور در ایران و جهان

نیاز بشر به آسانسور غیر قابل انکار است، با توجه به تاریخچه آسانسور در جهان می توان به این پی برد که از همان زمان های خیلی قدیم، بشر همواره در تلاش بوده است تا به صورت عمودی جا به جا شود. وسایل و تجهیزات گوناگونی برای برآورده کردن این نیاز در گذر زمان ساخته شده اند و درنهایت به آسانسورهای امروزی تبدیل شده اند. در بلاگ فروشگاه قطعات آسانسور قصد داریم تاریخچه به وجود آمدن و تغییر آسانسور را بیان کنیم.

تاریخچه آسانسور

عمر آسانسورها به بیش از هزاران سال قبل بر می گردد. از چند صد سال قبل از میلاد مسیح، بشر با این نیاز رو به رو بوده و از همان زمان، در تلاش برای ساخت این دستگاه بوده است. تاریخچه آسانسور در جهان را می توان اینگونه شروع کرد کع، اولین آسانسورها یا به عبارتی « بالابرها» از اوایل قرن سوم میلادی، استفاده می شدند. اما شیوه کار آنها مانند آسانسورهای پیشرفته امروزی نبوده است.

در آن زمان به علت نبود برق یا تکنولوژی، این بالابر ها توسط انسان ها یا بعضا حیوان ها جا به جا می شدند. این بالابر ها چرخ دهنده هایی داشتند که به یک طناب متصل بوده است. یک سر طناب زا به حیوانات یا انسان ها وصل می کردند و سر درگیر را به وسیله ای که می خواستند جا به جا کنند. با کشیده شدن این طناب، شی مورد نظر بالا می آمده است.  این نحوه کار اولین بالابرهای تاریخ است.

اولین آسانسور مخصوص مسافر

همانطور که در مطالب قبلی از تاریخچه آسانسور در جهان گفتیم، اولین دسته از این وسایل، برای جابجایی وسایل بوده است و نه انسان. اما در سال ۱۷۴۳ میلادی، لویی شانزدهم، یکی از پادشاهان فرانسه، دستور ساخت بالابر برای مسافرین را داد. از آنجایی که این وسیله برای اولین بار بود ساخته می شد و انسان ها را جا به جا می کرد، همه مردم بسیار تعجب کرده بودند و به آن « صندلی پرواز» می گفتند. اگرچه از هزاران سال قبل بشر در تلاش برای ساخت چنین دستگاهی بود، اما اولین آسانسور به دست این پادشاه ساخته شد و آرزوی همیشگی انسان را محقق کرد.

آسانسور های قرن نوزدهم

با مطالعه بر روی تاریخچه آسانسور در جهان به راحتی می توان متوجه پیشرفت های زیاد آن شد. تقریباً از اواسط قرن ۱۹ میلادی، آسانسورها با نیروی برق کار می کردند و این خود شروعی بود برای استفاده عمومی از آسانسور ها در قسمت های مختلف دنیا.

این آسانسور های ابتدایی، اغلب با بخار کار می کردند و برای حمل و بالا یا پایین بردن وسایل در کارخانه ها، معادن و انبارها مورد استفاده قرار می گرفتند.

در سال ١۸۲۳ میلادی، دو معمار به نامهای برتون و هومر با کمی خلاقیت از آسانسور ها به عنوان جایی برای تفریح و منبع درآمد استفاده کردند.

این آسانسور که در شهر لندن ساخته شده بود « اتاق صعود » نام داشت و برای بالا بردن مردم تا ارتفاع بسیار زیادی استفاده می شد. بسیاری از مردم برای دیدن منظره بسیار زیبای لندن از این بالابر استفاده می کردند اما از آنجایی که امنیت بالایی نداشت، برای استفاده در مکان هایی مانند خانه یا محل کار مناسب نبود.

آسانسور هیدرولیکی

در ادامه مطلب تاریخچه آسانسور در جهان، به معرفی اولین آسانسور های هیدرولیکی، خواهیم پرداخت.

در سال ١۸۴۶ میلادی، سر ویلیام آرمسترانگ اولین آسانسور هیدرولیکی را اختراع  و معرفی کرد، با این وجود هنوز هم این بالابر ها به صورت عمومی قابل استفاده نبودند تا سرانجام و در اوایل دهه ١٨٧٠، جایگزین آسانسور های مجهز به بخار شدند.

آسانسور هیدرولیکی توسط یک پیستون سنگین و یک سیلندر حرکت می کنند. به همین دلیل در اوایل ساخته شدنشان قابلیت صعود مسافت بسیار زیادی را نداشتند.

آسانسور امن آلیشا اوتیس و اولین آسانسور مسافربری امن

در سال ١۸۵۲ میلادی، آلیشا اوتیس مخترع بزرگ آمریکایی به نیویورک نقل مکان کرد و در یک شرکت شروع به کار کرد. با کار کردن در آن شرکت ایده های زیادی به ذهن او خطور کرد که در نهایت منجر به ساختن ترمزی شد که باعث تحولی شگرف در عرصه آسانسور شد.

اوتیس  اختراع جدید خود را در نمایشگاه کاخ کریستال در نیویورک، در سال 1854 به عموم مردم نشان داد. او بالابر را به بالای یک ساختمان برد و سپس طناب های متصل به آسانسور را پاره کرد، اما به خاطر ترمز هایی  که اختراع کرده بود، آسانسور در کمال تعجب متوقف شد و به زمین برخورد نکرد.

اختراع اوتیس باعث شد که آسانسور های کابلی برای استفاده مردم بسیار امن باشند و اولین آسانسور های امن جهان به وجود آمدند.

تاریخچه آسانسور در ایران

و در نهایت نوبت به معرفی تاریخچه صنعت آسانسور در ایران می رسد. همانطور که گفتیم، قدمت آسانسور ها در جهان به بیش از چندین قرن پیش می رسد، با این وجود این ماشین ها تنها حدود ۸۰ سال است که به کشور ما وارد شده اند.

زمانی که دوران پهلوی اول در اوج خود بود و آپارتمان و خانه های زیادی در حال ساخته شدن بودند، اولین آسانسورها به بازار آمدند و در ایران نیز مورد استفاده قرار گرفتند.

در آن زمان دانشجویان ایرانی که برای تحصیل به خارج از کشور رفته بودند و کارشناسان خارجی، در نصب و به راه انداختن این آسانسور ها کمک بسیاری کردند. در ابتدا آسانسور تنها از خارج از کشور وارد می شد و چاره ای بجز خریدن و واردات آن ها وجود نداشت، اما با پیشرفت صنعت و رشد کارخانه های بسیار، سرانجام شرکت های ایرانی نیز توانستد با کمک نقشه های اروپایی، آسانسور ها را بسازند. اگرچه لازم به ذکر است که قطعات مورد نیاز برای ساخت این ماشین آلات، همچنان از کشورهای خارجی وارد می شد اما نمی توان منکر پیشرفت خارق العاده تاریخچه آسانسور در ایران شد. بعد از انقلاب و همزمان با شروع تحریم ها علیه ایران، بسیاری از این قطعات دیگر وارد کشور نشدند، اما کارشناسان و متخصصان ایرانی انواع مرکز فروش قطعات آسانسور با تلاش فراوان خود توانستند قطعات داخلی با کیفیتی را تولید کنند تا دیگر نیازمند سایر کشورها نباشند. امیدواریم که متخصصان ماهر کشورمان پیشرفت های روز افزونی داشته باشند تا صنعت آسانسور در ایران به اوج خود برسد و شکوفا شود.