تاثیرات آسانسور بر سازه ساختمان – قسمت دوم

موتورخانه

بهترین محل جانمایی موتورخانه در بالای چاه آسانسور است، هرچند ممکن است به دلیل پاره ای محدودیت ها، موتور خانه در پایین یا کنار چاه آسانسور باشد. فضای موتور خانه باید به اندازه ای باشد که امکان جای دادن تجهیزات و فضای مناسب جهت تردد ایمن افراد مجاز و تعمیرات احتمالی را داشته باشد.

ابعاد موتور خانه (در صورت وجود) باید طبق نقشه ها و جدول های پیوست طراحی و اجرا گردد. در صورت عدم امکان لحاظ هر یک از این باعاد در طراحی موتورخانه، موارد زیر باید رعایت شود:

الف: حداقل فضای باز در جلو تابلوهای کنترل آسانسور 700 میلی متر باشد

ب: حداقل معبر برای عبور از کنار تجهیزات ثابت 400 میلی متر باشد

پ: حداقل معبر برای عبور از کنار تجهیزات در حال چرخش 500 میلی متر باشد

ت: حداقل ارتفاع از روی قطعات در حال چرخش تا زیر سقف موتور خانه 300 میلی متر باشد

ث: حداقل ارتفاع موتور خانه در نواحی تردد و دسترسی 200 میلی متر باشد

ج: در صورتیکه اختلاف ارتفاع بین سطوح داخل موتور خانه بیش از 500 میلی متر باشد سطح بالاتر باید با نرده محصور شود و برای دسترسی به آن نردبانی تعبیه شود.

چ: سطح کاری معادل حداقل 600 در 500 میلی متر اطراف تجهیزات چرخنده تعبیه شود

در صورتیکه موتورخانه برای بیش از یک آسانسور استفاده شود حداقل ابعاد موتورخانه مشترک باید مطابق مقررات ملی ساختمان لحاظ گردد.

بازشو در موتورخانه باید حداقل دارای 900 میلی متر عرض و 2000 میلی متر ارتفاع باشد. بازشو در باید به سمت بیرون، دارای قفل و کلید مطمئن بوده و در اختیار افراد صاحب صلاحیت قرار گیرد. قفل در موتورخانه باید به گونه ای باشد که از داخل بدون کلید و از بیرون با کلید باز شود. راه عمومی برای ورود به موتورخانه و محل فلکه ها باید:

الف: دارای وسیله روشنایی دائمی مناسبی باشد که امکان روشن نمودن آن قبل از ورود فراهم باشد.

ب: تردد از آن تحت هر شرایطی با ایمنی کافی و بدون نیاز به ورود به محوطه های خصوصی فراهم باشد.

راه های دسترسی به موتورخانه و ورودی ها باید حداقل 2000 میلی متر ارتفاع داشته باشد. به جز در مورد در موتورخانه در صورت وجود مانعی با ارتفاع کمتر از 400 میلی متر این اندازه گیری از کف به عمل می آید.

در صورتیکه نتوان از پله های معمول دائمی برای دسترسی به موتورخانه ها استفاده نمود، باید نردبان اختصاصی ایمن و غیر لغزنده دائمی برای دسترسی به موتورخانه تعبیه گردد. استفاده از نردبان تحت شرایط زیر امکان پذیر می باشد:

الف: خطر لغزش و واژگونی نداشته باشد

ب: هنگام قرارگیری در محل زاویه ای بین 70 و 76 درجه با افق داشته باشند، مگر اینکه به صورت ثابت بوده و ارتفاعشان از 1/5 متر کمتر نباشد

پ: باید منحصرا به منظور چنین استفاده ای بوده و همواره در مجاورت محل دسترسی نگهداری شوند، پیش بینی های لازم به این منظور ضروری می باشد

ت: نزدیک به انتهای نردبان باید یک یا چند دستگیره که به سهولت قابل دسترسی باشند قرار گیرد

ث: باید قبل از گذاشتن نردبان، نقاط اتصال پیش بینی شده باشد

برای جلوگیری از سقوط اجسام خارجی به داخل چاه باید لبه هایی به ارتفاع 50 میلی متر در اطراف کلیه سوراخ های باز کف موتورخانه ایجاد شود.

به منظور جابه جایی تجهیزات باید مونوریل دائمی در سقف موتورخانه پیش بینی شود، در غیر این صورت باید قلابی در مرکز چاه آسانسور و یا بالای سیستم محرکه آسانسور و در زیر سقف موتورخانه نصب گردد.

روشنایی داخل موتورخانه باید به میزان حداقل 200 لوکس در کف و اطراف کلیه نواحی تردد و دسترسی تامین گردد. همچنین باید حداقل یک پریز در موتورخانه نصب گردد.

دمای فضای داخل موتورخانه حتی در زمان کارکردآسانسور باید بین مثبت 5 تا مثبت 40 درجه سانتیگراد باشد. بدین منظور بایستی موتورخانه به شکل مناسبی تهویه شود. چنانچه تهویه چاه از طریق موتورخانه انجام گیرد لازم است این امر در محاسبات منظور گردد.

مهندسان محاسب باید نقشه سازه، جانمایی و مجموع نیروهای وارده به کف موتورخانه و تجهیزات نصب شده را محاسبه یا از شرکت های معتبر آسانسور اخذ نمایند و با در نظر گرفتن ضرایب ایمنی لازم محاسبات را کنترل نموده ضمن بررسی هر گونه ضعف در اثر سوراخ ها و شکاف ها ازاستحکام سازه اطمینان یابند.

در صورتیکه سرعت آسانسور بیش از 2/5 متر بر ثانیه باشد موتورخانه باید در بالای چاه آسانسور باشد. در صورتیکه سیستم محرکه آسانسور و تجهیزات مربوطه در موتورخانه قرار گیرند، لازم است از یان فضا فقط برای استقرار تجهیزات آسانسور استفاده شود. تجهیزات زیر می تواند در موتورخانه وجود داشته باشد:

الف: سیستم محرکه آسانسورهای خدماتی و پلکان برقی

ب: تجهیزات تهویه مطبوع یا حرارتی مربوط به این فضاها به جز سیستم های گرمایش با بخار و تاسیسات گرمایش آب با فشار بالا

پ:  حسگرهای آتش یا سیستم اطفا حریق، با دمای عملکرد بالا مناسب برای تجهیزات برقی، پایدار در دوره زمانی معین و محافظت شده به طور مناسب در برابر ضربات اتفاقی

کف موتورخانه باید از مصالح غیر لغزنده مانند بتن ماله کشی شده یا ورق عاج دار ساخته شده باشد.

چاهک

ارتفاع چاهک طبق نقشه ها و جدول های پیوست باید طراحی و اجرا شود. هنگام طراحی ستون ها و فوندانسیون اطراف چاهک دقت شود که ابعاد چاهک باید دقیقا هم اندازه چاه باشد و فوندانسیون پایه ستون های اطراف چاه آسانسور پایین تر از عمق مورد نیاز چاهک طراحی و اجرا شوند.

در صورتیکه که امکان هرگونه دسترسی به زیر چاه آسانسور وجود داشته باشد یعنی زیر چاهک آسانسور خالی باشد لازم است سازه کف چاهک به گونه ای تقویت گردد که کف آن حداقل دارای مقاومت مکنیکی 5000 نیوتن بر متر مربع باشد، همچنین باید: وزنه تعادل مجهز به سیستم ترمز ایمنی مستقل شده یا ستون سلب و محکمی در امتداد مرکز وزنه تعادل از کف چاهک تا زمین امتداد یابد. چاهک باید از نظر نفوذ رطوبت به داخل دارای عایق بندی مناسب باشد.

در صورتیکه عمق چاهک بیش از 2/5 متر باشد نصب در بازرسی با ابعاد حداقل 600 میلی متر در 1400 میلی متر و یا نردبان با فاصله مناسب از دیواره چاه به نحوی که با قطعات متحرک داشته باشد حداقل 20 میلی متر الزامی است.

همچنین زهکشی و یا تعبیه تمهیدات جمع آوری آب در مورد چاه هایی که در مسیر آب های زیرزمینی قرار دارند الزامی است. در صورتیکه چاه آسانسور مشترک باشد باید این چاهک ها به نحو مقتضی از کف چاهک به ارتفاع 2/5 متر جداسازی شوند و بتوان به صورت ایمن از طریق هر ورودی به چاهک مربوطه رفت وآمد نمود.

چنانچه فاصله بین لبه سقف کابین و قسمت متحرک آسانسور یا آسانسورهای مجاور هم کمتر از 300 میلی متر باشد جداسازی مذکور بایستی در سراسر ارتفاع چاه با پهنای موثر امتداد یابد. اندازه پهنای موثر باید حداقل برابر پهنای قسمت متحرک به اضافه 0/1 متر در هر طرف باشد.

این جداسازی با دیواره و یا فنس اجرا می شود. ضربه گیرها یا ستون های نشیمنگاه و ضربه گیر کابین و وزنه تعادل، در فضای داخلی چاهک و پایین ترین حد مسیر حرکت کابین و وزنه تعادل قرار می گیرد. این ضربه گیرها با ستون های نشیمنگاه باید به نحوی در کف چاهک نصب یا اجرا شوند که پس از برخورد کابین یا وزنه تعادل با آن ها و فشرده شدن کامل، فضای خالی به عنوان جانپناه باقی بماند به گونه ای که بتوان مکعبی مجازی به ابعاد 500 در 600 در 1000 میلی متر روی یکی از وجوه چاهک ایجاد نمود.

در صورتیکه ضربع گیر وزنه تعادل متحرک باشد ارتفاع پایه ستون نشیمنگاه ضربه گیر وزنه تعادل با هر مقداری مجاز می باشد. حداقل ارتفاع ستون نشیمنگاه ضربه گیر کابین 500 میلی متر می باشد.

ادامه دارد.